АНХАН ШАТНЫ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРТ ДАВЖ ЗААЛДАХ ГОМДОЛ ГАРГАХ ЭРХ

• 2021-07-1, 15:30
|
• 610

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14-т "...шүүхийн шийдвэрийг давж заалдах эрхтэй..,” гэж заасан байдаг.
Энэ нь иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогч иргэн, хуулийн этгээдэд хамааралтай бөгөөд энэхүү заалт нь тэдгээрийн эрх, эрх чөлөө, хууль ёсны ашиг сонирхолыг шүүх хамгаалах бодит баталгаа мөн.
 
Иргэний хэргийн оролцогчид анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх шаардлагыг хангаагүй гэж үзсэн тохиолдолд давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй.
 
Иргэн, хуулийн этгээд нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрт давж заалдах гомдол гаргах нь нэг талаас шүүхээр хамгаалуулах эрхээ эдлэх, нөгөө талаас давж заалдах шатны шүүх хуульд заасан бүрэн эрхийн хүрээнд анхан шатны шүүхийн алдаатай шийдвэрийг өөрчлөх, хүчингүй болгох замаар залруулах ач холбогдолтой юм.
/Улсын дээд шүүхийн зөвлөмж, 2009 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдөр, №01/
 
Ø Анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлээд гаргасан шүүхийн шийдвэрт зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй.
/Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 161-р зүйл /
 
Шүүхийн шийдвэрт давж заалдах гомдол гаргах эрх бүхий этгээдийн талаар:
 
1.Зохигч /нэхэмжлэгч, хариуцагч/
2.Гуравдагч этгээд
3.Зохигч, гуравдагч этгээдийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч
4.Прокурор /анхан шатны шүүх хуралдаанд оролцсон тохиолдолд/
 
·"Зохигч, гуравдагч этгээд” гэдэгт Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 26, 29 дүгээр зүйлүүдэд тус тус заасан иргэн, хуулийн этгээдийг ойлгох бөгөөд эдгээр нь Иргэний хуулийн 15 дугаар зүйлийн 15.1., 15.2.-т зааснаар эрх зүйн бүрэн чадамжтай этгээдүүд, өөрөөр хэлбэл тухайн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогч байна.
·Харин "тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч” гэдэгт Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 32, 33, 34 дүгээр зүйлүүдэд тус тус зааснаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд иргэнийг төлөөлж буй этгээд, хуульд зааснаар төлөөлж буй этгээд, Өмгөөллийн тухай хуульд заасан үйл ажиллагаа явуулах бүрэн эрхтэй мэргэжлийн өмгөөлөгчийг ойлгоно.
·Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлд заасан прокурор, бусдын эрхийг хамгаалж байгаа этгээд нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй байна.
·Харин хуулийн этгээдийг хуульд зааснаар төлөөлөх эрхгүй буюу итгэмжлэлгүй этгээд давж заалдах гомдол гаргах эрхгүй.
·Зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд биечлэн оролцсоноос үл хамааран давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй байна.
/Улсын дээд шүүхийн зөвлөмж, 2009 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдөр, №01/