Монголын хуульчдын холбооноос тав дахь жилдээ “Хуульчдын форум”-ыг “Шигдэх үү, шинэчлэх үү” уриан дор “Үндэсний эрх зүйн тогтолцооны асуудал, шинэчлэл” сэдвээр 2024 оны 04 дүгээр сарын 18-ны өдөр зохион байгууллаа. 
Энэхүү “Хуульчдын форум” нь хуульчдын нийгэмд хүлээх үүрэг, хувь нэмрийг дээшлүүлэх, мэргэжлийн ур чадварыг дэмжих, мэргэжлийн бахархлыг өсгөх, хуульчдын дуу хоолойг нийгэмд хүргэх, иргэдийн амьдралд тулгамдаж буй асуудлуудаар бодлогын хэлэлцүүлэг өрнүүлэх зорилготойгоор жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулагддаг хуульчдын индэр байдаг. Энэ жилийн хувьд үндэсний эрх зүйн тогтолцоонд тулгамдаад байгаа асуудлуудыг салбар эрх зүй тус бүрээр буюу захиргааны эрх зүй, эрүүгийн эрх зүй, иргэний эрх зүйн асуудал, шинэчлэлийг хөндөн хэлэлцсэнээрээ онцлог боллоо.
Форумд Монголын Хуульчдын холбооны Иргэний эрх зүйн хорооны тэргүүн, Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Г.Даваадорж “Технологи ба шударга ёсны хүртээмж” сэдвээр, Монголын Хуульчдын холбооны Захиргааны эрх зүйн хорооны тэргүүн, Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Мөнх-Эрдэнэ “Захиргааны эрх зүйн тусгай ангийн шинэчлэл" сэдвээр тус тус шүүгчдийг төлөөлөн илтгэл хэлэлцүүллээ.
Хэлэлцүүлэгч оролцогчид үндэсний эрх зүйн тогтолцоонд шинэчлэл хийх зайлшгүй шаардлага байгааг онцолж байсан бөгөөд Монгол Улс сүүлийн 5 жилд олон улсын байгууллагын хийсэн судалгаагаар авлигын үзүүлэлтээр 180 орноос 121-т орж 15 байраар ухарсан, ардчиллын үзүүлэлтээр 179 орноос 81-т орж 24 байраар ухарсан, хүний эрхийн үзүүлэлтээр 142 орноос 64-т орж 16 байраар ухарч, Монголын нийгэм авлигажиж, хууль үнэгүйдэж, шударга бусын намагт улам шигдсээр байгааг хэлсэн. Энэхүү үргэлжилсэн уналт доройтлын үндсэн шалтгаан нь нийгмийнхээ амьдралыг зохицуулах чадваргүй одоогийн хуулийн тогтолцоонд байна хэмээн хуульчид үзэж буй аж. Тиймээс хуульчид, судлаачид “Үндэсний эрх зүйн тогтолцоо”-д ямар гажиг асуудал үүсээд байгаа, яагаад шийдвэрлэж чадахгүй ужгируулсан талаар ярилцаж, шийдвэрлэх арга замыг эрэлхийлж санал, шүүмжлэлээ ийн хуваалцсан юм.
Хуульчдын зүгээс үндэсний эрх зүйн тогтолцоонд дараах дөрвөн чиглэлээр шинэчлэлт хийх хэрэгцээ байна хэмээн үзэж байгаа аж. Үүнд:
•Орчин үеийн эрх зүйн онол дээр үндэслэн өнөөгийн эрх зүйт төр, зах зээлийн нийгэмд тохирсон, асуудлыг шийдвэрлэх чадавхтай хуулийг шинэчлэн батлах;
•Хуулиудын зөрчил, давхардал болон хийдлийг шийдвэрлэхийн тулд шинжлэх ухааны үндэслэлтэй хуулийн системчлэл хийх;
•Хууль дээдлэх ёсыг нийгэмд хэвшүүлэхийн тулд хариуцлагын үр нөлөөтэй, шударга тогтолцоог бий болгох;
• Иргэн бүрд хууль нэг стандартаар хэрэглэгддэг байх зэрэг юм. Тодруулбал, хуулийг шинэчилснээр шийдвэр гаргах ажиллагаа ил тод болох, иргэдийн эрхийн зөрчил эрс багасах, төрийн албан хаагч дур зоргоороо авирлах, авлигал авах нь эрс буурах, иргэд төрийн албан хаагчаас хуулиа биелүүлэхийг шаардаж, эрхээ хамгаалах боломж нэмэгдэх зэрэг үр дүн гарна хэмээн үзлээ.
Энэ удаагийн “Хуульчдын форум”-д 300 гаруй хуульч танхимаар болон цахимаар оролцож, өөрсдийн саналаа хуваалцсан бөгөөд хуульчдаас гаргасан саналыг нэгтгэн зөвлөмж гаргасан. Энэхүү зөвлөмжийг хууль санаачлагчид, хуулийн төсөл боловсруулагчдад, хууль хэрэгжүүлэгч нарт хүргүүлэх юм.
Эх сурвалж: https://www.mglbar.mn/
Монгол Улс Улаанбаатар хот Чингэлтэй дүүрэг Баруун Сэлбийн гудамж шүүхийн байр
Утас: 11-320791, 70007277
Факс: 11-310678
И-мэйл: n_davakh_tg@shuukh.mn